JWR denkt mee over Landgoed Sparrenhof

Een prachtig, wijds landgoed met karakteristiek landhuis. Dat je mag inrichten voor én met de jeugd.

Ont-moeten en ont-wikkelen op Sparrenhof
Landgoed Sparrenhof is een voormalige kloosterhoeve. De parel van 24 hectare vol natuur wordt ook wel de grootste achtertuin van Tilburg genoemd. ‘Het landgoed was van de fraters van Tilburg. Zij wilden dat het een bestemming kreeg voor onze jeugd. Om daar een goede invulling aan te geven, zijn een aantal partners bij elkaar gekomen. Zoals Fontys en het Innovatienetwerk Jeugd. Samen besloten we een ontwerpproces op te starten’, vertelt Nicole Cuypers. Zij is vanuit Fontys projectleider van de Empty Farm to fill. ‘Dit pakken we aan zonder vooropgezette ideeën, maar juist met de talenten en dromen van kinderen en jongeren als vertrekpunt. Waarbij we de uitkomst van Sparrenhof zien als een kansrijke inclusieve omgeving voor bijzondere ont-moetingen en ont-wikkelingen voor de jeugd. Ofwel: een pedagogische vrijplaats. Met de nadruk op het niet-moeten en het niet te ingewikkeld maken.’

“Waar heb jij behoefte aan?”
Dat lijkt makkelijker dan het is, benadrukt Nicole. ‘Het is natuurlijk niet een kwestie van zomaar de deuren opengooien. We moeten eerst weten hoe we kinderen en jongeren naar Sparrenhof trekken.  Wat houdt hen bezig en waarom zouden ze de reis naar het landgoed maken. De JWR heeft ons daar tijdens een speciale sessie veel in gebracht. Ik was er samen met een van onze onderzoekers bij. Aanjagers Jongerenparticipatie Eva Saeboe en Evelyn Dekker, Jongerennetwerk Samen met de Jeugd, legden de jongeren een aantal vragen voor. Wat mis je in je eigen omgeving? Waar heb je in je leven meer behoefte aan? Wat zou landgoed Sparrenhof je kunnen bieden? Als dit een vrijplaats wordt waar je niet al te veel moet, wat maakt dan toch dat je daarvoor een eind de stad uitgaat? Daar zijn hele mooie, eerlijke antwoorden op gekomen. Heel divers ook. Jongeren gaven aan soms behoefte te hebben aan rust, stilte, even uit de hectiek zijn. Maar ze stelden ook voor om mensen uit te nodigen die ze kunnen vertellen hoe je belastingaangifte doet. Of hoe je een fietsband plakt of een naaimachine gebruikt.’

Het gaat om de sfeer
Uit de vragen ontstond bovendien een mooie wisselwerking. Nicole: ‘Een van de jongeren zei: “Wij komen bij de JWR voor de sfeer die we hier voelen. En die sfeer wordt gecreëerd door Eva en Evelyn. Hoe doen jullie dat eigenlijk? Hoe zorgen jullie dat we ons hier fijn voelen?” Dat gesprek heeft behoorlijke indruk op me gemaakt. Ik was onderdeel van de sfeer, proefde het ook. Eva en Evelyn zijn zo’n betrokken onderdeel van die groep. Ze faciliteren en structureren wel, maar doen dat me heel veel respect. Precies dat zoeken we bij Landgoed Sparrenhof.’

Mét de jeugd
Inmiddels zit het project in de ontwerp- en testfase. ‘We doen op locatie al onderzoek naar het betrekken en binden van jongeren. Het is fijn dat we daarvoor zoveel hebben kunnen halen uit de bijeenkomst met de JWR. Ook hebben we handvatten meegekregen uit het onderzoek van Evelyn naar jeugdparticipatie. Wat we al hebben geleerd is dat het praktisch is om hele groepen jongeren uit te nodigen in plaats van individuele jongeren. En we houden onszelf ook steeds voor: we doen dit niet voor de jeugd, maar mét de jeugd. Het werken aan een goede pedagogische relatie is dus onmisbaar.’

Handboek voor vrijplaatsen
De ervaringen worden niet alleen vastgelegd om Sparrenhof optimaal te ontwikkelen. ‘Dit landgoed geeft ons als onderwijsinstelling de luxe om een prachtig onderzoek te doen. Daar komt de naam Empty Farm to Fill vandaan. Onze lector Maike Kooijmans deed al eerder onderzoek naar talentontwikkeling, waarna ze het idee kreeg om een blauwdruk voor een pedagogische vrijplaats te schrijven. Wanneer komen jongeren toe aan hun talenten, buiten het cognitieve wat op scholen wordt gevraagd? Daarom is de ontwikkeling van Sparrrenhof ook tegelijkertijd een onderzoek. Met als uiteindelijk doel om een handboek te ontwikkelen voor het creëren van een pedagogische vrijplaats. Zodat andere initiatiefnemers voor een vrijplaats het wiel niet opnieuw hoeven uit te vinden. En kinderen en jongeren overal in Nederland sneller kunnen genieten en profiteren van een ont-moetingsplaats!’

Meer over onderzoeksproject Empty Farm to Fill | Fontys Hogescholen | Fontys lees je op de website van Fontys Pedagogiek. En wil jij ook jongeren betrekken bij jouw project of vraagstuk m.b.t. de mentale gezondheid van jongeren in de regio Hart van Brabant of ter verbetering van jeugd(hulp)? Laat het ons weten! Mail Senior Aanjager Jongerenparticipatie Eva via: eva.saeboe@tilburg.nl. #jongerenparticipatie werkt!