Jongeren aan zet voor wachttijden

De wethouders Jeugd uit de gemeenten van de regio Hart van Brabant waren op 21 november te gast bij de Jeugdwelzijnsraad, op het gemeentehuis in Tilburg. Een avond die ze niet snel zullen vergeten. Vooral vanwege de indrukwekkende co-creatie als voorbeeld van jongerenparticipatie.

Landelijk erkend probleem
Landelijk wordt de noodzaak van het wachttijdenprobleem erkend. Gemeenten worden in de aanpak ervan ondersteund door het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd. Astrid van Oosterhout is hierbij betrokken als Programmamanager aanpak Wachttijden Jeugdhulp voor de regio Hart van Brabant. Ze vertelt: ‘Wachttijden binnen de jeugdhulp zijn erg actueel en urgent. Ze zijn vaak de oorzaak van een verergering van problemen of lijken een uitzichtloze situatie. Met soms schooluitval of andere zaken tot gevolg. Zorgelijk. Het moet niet de standaard blijven dat je lange tijd op hulp moet wachten. Reden genoeg om deze problematiek rondom jeugdhulp op te pakken en aan mij de eer om dit te mogen uitvoeren.’

Inzet Jongerenparticipatie
Jongeren weten zelf het best hoe het voelt om te moeten wachten op hulp. Dit programma kon dan ook niet slagen zonder hun ervaring of inbreng. Via het Innovatienetwerk Jeugd werd het contact met de jongeren dan ook snel gelegd. Astrid: ‘We wilden de jongeren zélf bij het vraagstuk betrekken. Samen met Senior Aanjager Jongerenparticipatie Eva Saeboe werd daarom een groep samengesteld van jongeren tussen de 13 en 25 jaar. Sommige mét en andere zonder ervaring met wachttijden in de jeugdhulp. Met elkaar hielden we vier creatieve sessies. We investeerden in de vertrouwensrelatie, de verwachtingen werden helder geschetst en al snel bleek dat vooral de communicatie richting gemeenten en partners ontbrak. Dus zetten we in op een kleinschalige communicatie, met een realistisch beeld van jongeren op de wachtlijst.’

‘Jongeren zetten de zaken in een ander perspectief. Het is spannend om je eigen ideeën los te laten en te focussen op de randvoorwaarden. Dat vraagt lef. Zowel vanuit dit project als vanuit de jongeren zelf.’ – Astrid.

#W8strijders
Ramatu en Karin, beide lid van de Jeugdwelzijnsraad, zijn inmiddels hét gezicht van de #W8strijders. Ze zijn vanaf de start betrokken bij het programma en trots op het resultaat. Ramatu: ‘We zijn W8strijders! Een naam die tijdens de eerste brainstorm door ons werd bedacht en alles omvattend is.’ Karin: ‘Ik zat tijdens de sessies middenin een traject voor jeugdhulp, mét een lange wachttijd. Een mooie gelegenheid om juist in de ze periode vanuit mijn actuele ervaring mee te denken en doen. Bij mij resulteerde de lange wachtperiode namelijk in een verergering van mijn depressie. Dat wil ik voor andere jongeren voorkomen.’

‘Wachttijden zijn geen ver van je bed show. Dat willen we benadrukken. Tastbaar en urgent, vanuit de realiteit.’ - Ramatu

Ramatu: ‘Na het eten van de gebruikelijke pizza werden we uitgedaagd om onze ervaringen te delen en mee te denken. We zijn goed begeleid, van vraagstuk tot concept en van fotografie tot het delen van onze verhalen. We laten zien wat er werkelijk misgaat bij te lange wachttijden. En het mooie is dat we van A tot Z hebben meegedacht, binnen de geschetste kaders. Met alle vrijheid en ruimte om tot een mooi eindproduct te komen waar we voor 100% achter staan en ons in herkennen.’

‘Je hoort dat jongeren gedemotiveerd raken tijdens wachttijd. Daarom zet ik me hier graag voor in, voor de jongeren om ons heen. Zodat zij niet hetzelfde meemaken.’ – Ramatu

Trots
Astrid: ‘Soms moesten we tijdens de sessies bijsturen vanuit budget of doelgroep: raadsleden en bestuurders en later ook jeugd(hulp)professionals en zorgaanbieders. Maar over het algemeen hebben de jongeren alle communicatiemiddelen zelf bedacht én gemaakt. En daar zijn we meer dan trots op! Het is fantastisch geworden. De poster in combinatie met het paspoort toont duidelijk de emotie van jongeren in de wacht. Iedereen uit de groep staat volledig achter de producten en draagt bij aan het structureel aanpakken van het wachttijdenprobleem.’

Op 21 november 2022 zijn de eerste posters en paspoorten overhandigd aan de Bestuurlijk opdrachtgevers van het programma Wachttijden, in aanwezigheid van de nieuwe Wethouders Jeugd uit de 11 regiogemeenten. Het was een mooie kennismaking met de jongeren, de Jeugdwelzijnsraad regio Hart van Brabant en jongerenparticipatie.

Vanuit het programma Wachttijden blijft Astrid de jongeren betrekken, bijvoorbeeld op inhoud en natuurlijk in de oplossingen die hopelijk worden bedacht. We zijn benieuwd!

Wil jij ook jongeren betrekken bij jouw (beleid)vraagstuk? Neem contact op met Eva!

Lees ook 'Aanpak wachttijden jeugdhulp: van verkennen tot evalueren'.